Podbitka czy nadbitka?

Element budynku wystający poza budynek nazywany jest okapem. Długość oraz forma wykonania uwarunkowana jest najczęściej oczekiwaniami estetycznymi budynku i indywidualnym wyborem inwestora. Pełni on również funkcję użytkową ponieważ chroni elewację przed działaniem opadów atmosferycznych oraz nadmiernego nasłonecznienia w wyniku czego pomieszczenia dużo wolniej się nagrzewają. Dodatkowo odpowiednie zabezpieczenie tego elementu uniemożliwia jakikolwiek dostęp do budynku od zewnątrz wszelkiego rodzaju zwierzętom. Trzeba natomiast pamiętać, że wykonanie okapu jest sporym wyzwaniem dla dekarza ze względów technicznych, ale również dla inwestora, ponieważ w trakcie realizacji projektu element ten jest najczęściej pomijany i niedomówiony. Pojawiają się pytania, Czy da się to zaplanować wcześniej? Czy ilość rozwiązań na wykonanie okapu jest ograniczona? 

Jakie mamy rodzaje wykończeń okapu budynku?

Istnieją dwa podstawowe wykończenia okapu budynku – podbitka oraz nadbitka. Pierwsze z wymienionych rozwiązań – podbitka , jest elementem stosowanym od spodu konstrukcji dachu. Przykrywa ona nieprzygotowane do ekspozycji elementy konstrukcyjne dachu, przez co więźba dachowa staje się kompletnie niewidoczna z zewnątrz. Sprawdza się w przypadku budynków nie posiadających pełnego deskowania, w wyniku czego na dachu położona jest jedynie folia dachowa, która nie może zostać odkryta. Gama materiałów z których może być wykonana jest zdecydowanie szersza niż w przypadku nadbitki, ponieważ w grę wchodzą – stal, panele PCV, tynk, a także najbardziej popularne – drewno. Wybór materiału może się odbyć ze względu na cenę, estetykę, wytrzymałość, impregnacje. Dużą zaletą podbitki jest fakt, że nie jest ona związana z konstrukcją dachu, dzięki czemu jej konserwacja przebiega łatwo, a w ostateczności można bardzo szybko zmienić sposób wykonania tego elementu. Niezależnie od materiału, który zostanie wykorzystany do realizacji podbitki, należy pamiętać o podstawowej funkcji tego elementu – wentylacji budynku. Dzięki materiałom przepuszczających powietrze lub poprzez zastosowanie elementów wentylacyjnych tj. kratek lub paneli perforowanych przepływ powietrza nie jest zablokowany. 

Co jest najczęściej wybierane?

Najłatwiejszym do wykonania oraz najczęściej wybieranym sposobem wykonania okapu jest podbitka drewniana. Drewno zastosowane do wykonania tego elementu może być świerkowe, sosnowe lub modrzewiowe. Podbitka drewniana mocowana jest za pomocą rusztu drewnianego zgodnie z katem nachylenia dachu lub prostopadle do termoizolacji ściany zewnętrznej.  Drewno jako element estetyczny jest często stosowany do wszelkiego rodzaju zdobień elewacji, więc istnieje możliwość skomponowania podbitki w kolorze zgodnym za pomocą szerokiej palety kolorów impregnatów. Należy natomiast wziąć pod uwagę fakt, że niezależnie od sposobu zabezpieczenia drewna, jest to materiał bardzo wrażliwy na działanie warunków atmosferycznych i nieunikniona jest sezonowa konserwacja, która może być uciążliwa dla pewnej grupy inwestorów.

Jakie materiały wykorzystać do wykonania podbitki dachowej?

Materiałami wykorzystywanymi do wykonania podbitki dachowej, ale niewymagającymi tak częstej konserwacji jest stal lub PCV. Zastosowanie obu materiałów wiąże się z taką samą technologią wykonania jak w przypadku podbitki drewnianej, a mianowicie za pomocą rusztu drewnianego. Zaletą zastosowania podbitki stalowej lub PCV jest fakt, że może być ona montowana za pomocą paneli występujących jako pełne lub perforowane, służące do wentylacji okapu. W zależności od kierunku układania zastosowanie podbitki panelowej może znacznie przyspieszyć prace na budowie i zniwelować ryzyko popełnienia błędu przez dekarza. Ważnym aspektem jest termiczna rozszerzalność stali i polichlorku winylu (PCV), przez co podbitki wykonane z tych elementów powinny mieć zapewniony luz, umożliwiający pracę danego elementu w zróżnicowanych warunkach termicznych. 

Podbitka tynkowa jest najrzadziej spotykanym sposobem wykańczania okapu ze względu na poziom trudności jej wykonania. Element ten, powinien być realizowany przez brygadę wykonującą elewację budynku, w wyniku czego kolory tynku zastosowane na elewacji oraz podbitce mają możliwość ukazania się w oczekiwanej przez inwestora formie. Do wykonania tego typu podbitki powinna być zastosowana płyta o obniżonej nasiąkliwości wody np. płyta cementowo-wiórowa, do której przyklejony będzie styropian wykończony w technologii takiej samej jak elewacja. Dzięki takiemu rozwiązaniu mamy pewność, że wilgoć gromadzącą się w budynku nie zostanie zaabsorbowana przez płytę i nie dojdzie do jej deformacji, w wyniku której efekt wizualny będzie zaburzony. Najważniejszym elementem tego typu podbitki jest jej wentylacja, która jest często pomijana ze względu na estetykę. Elementem umożliwiający przewietrzanie jest np. kratka wentylacyjna. 

Czym jest nabitka?

Przeciwnym rozwiązaniem do podbitki dachowej jest nadbitka. Główną różnicą pomiędzy tymi rozwiązaniami jest fakt, że w przypadku tego drugiego całkowicie odsłonięta jest konstrukcja dachu. Nadbitka wykonywana jest z elementów drewnianych podczas realizacji więźby dachowej przez co inwestor musi być świadomy dokonanego wyboru zdecydowanie wcześniej niż w przypadku podbitki. Całkowite odsłonięcie konstrukcji dachowej sprawia, że musi być ona odpowiednio przygotowana w sposób techniczny – poprzez  oheblowanie oraz odpowiednio zaimpregnowana co wpływa znacząco na realizację stanu surowego budynku oraz na poziom jego skomplikowania. Zespojenie tego rozwiązania estetycznego z elementami konstrukcyjnymi sprawia, że konserwacja lub ewentualna wymiana jest zdecydowanie utrudniona, co bardzo często eliminuje tego typu rozwiązanie. Należy wziąć pod uwagę fakt, że zastosowanie nadbitki dachowej jest swojego rodzaju deskowaniem, dzięki czemu sama konstrukcja jest stabilniejsza. Biorąc pod uwagę wyeksponowanie elementów konstrukcyjnych oraz ich stabilizacji, rozwiązanie te może być wyjątkowo atrakcyjne w rejonach górskich.